منحنی‌های آلودگی هوا
ادامه از صفحه یک
برای کارشناسان البته روشن است که حل معضل آلودگی هوا فقط با پیگیری و بازنگری برنامه‌ها و ایجاد ساختارهای مدیریتی منسجم و رصد این فعالیت‌ها میسر است و مشغول کردن ذهن مردم به مواردی غیر‌واقعی و صوری جز ایجاد بی‌اعتمادی نتیجه‌ای ندارد.
موضوع ضرورت توجه به محیط‌زیست در ایران به دهه 50 و نیز بحث آلودگی هوا در شهر تهران به حدود سال 1355 بازمی‌گردد که مرحوم دکتر تقی ابتکار با تاکید بر ضرورت تصویب قانون و برنامه مقابله با آلودگی هوا، برنامه مشخصی را در این زمینه به شهردار وقت تهران- که در آن زمان جمعیت و تعداد خودرو در تهران بسیار کمتر از امروز بود - ارایه داد اما از آنجا که مدیران فاقد آینده نگری لازم بودند با موضوع برخورد جدی صورت نگرفت.
پس از انقلاب اسلامی با انجام مطالعات مختلف، تصویب قوانین مربوطه و نیز قانون برنامه سوم توسعه، بالاخره در سال 1379 از ادغام سه مطالعه جامع در خصوص آلودگی هوا که با همکاری موسسات بین‌المللی انجام شده بود- برنامه جامع کاهش آلودگی هوای تهران تهیه و به تصویب دولت هفتم رسید و در دولت هشتم نیز مجدانه پیگیری شد. این برنامه شامل هفت محور خودروهای نو، خودروهای مستعمل، حمل‌و‌نقل همگانی، سوخت، معاینه فنی خودروها، مدیریت ترافیک و آموزش و اطلاع‌رسانی بود. هفت شهر بزرگ کشور نیز به طور اختصاصی صاحب برنامه کاهش آلودگی هوا شدند.
براساس این برنامه، چنانچه همه بندهای آن با همکاری دستگاه‌های مسوول به اجرا گذاشته می‌شد طی یک دوره 10 تا 15 ساله کیفیت هوای شهر تهران به سطح استانداردهای سازمان بهداشت جهانی می‌رسید. به این منظور کمیته‌ای برای هماهنگی و مدیریت منسجم برنامه تحت عنوان کمیته اجرایی کاهش آلودگی هوا با مسوولیت عالی در سازمان حفاظت محیط‌زیست تشکیل شد که به طور مستمر تشکیل جلسه می‌داد و کلیه دستگاه‌های مسوول، نماینده‌ای در آن داشتند. طی بیش از 100 جلسه کمیته اجرایی تهران تا سال 1384 اقدامات مختلفی انجام گرفت و طی پنج سال پیشرفت برنامه بسیار مثبت ارزیابی شد. از جمله اینکه استانداردهای آلایندگی خودروهای تولیدی و خودروهای در حال کار تعیین و با همکاری وزارت صنایع و خودروسازان کشور در تمامی خطوط تولید اعمال شد. این اقدام به همراه حذف کاربراتور و جایگزینی انژکتور و مبدل کاتالیتیک توانست 80 درصد آلودگی خودروهای جدید را کاهش دهد و قرار بود به مرور با اعمال استانداردهای جدید، میزان آلایندگی به طور مستمر کاهش یابد. در خصوص خودروهای مستعمل، طرح از رده خارج کردن خودروهای فرسوده مورد مطالعه قرار گرفت و در آخرین سال‌های دولت هشتم به اجرا گذاشته شد. حذف سرب که از مواد افزودنی بنزین محسوب می‌شد از اقدامات مهم در این زمینه بود. شهروندان به خاطر دارند که وجود سرب در هوای تهران و شهرهای بزرگ یکی از خطرات عمده برای سلامتی مردم به شمار می‌رفت که طی آن سال‌ها از بنزین عرضه‌شده در کشور حذف شد. همچنین وزارت نفت گازوییل با میزان گوگرد کمتر در اختیار شهرداری تهران قرار داد.
در اقدامی دیگر، اتوبوس گازسوز در کشور تولید شد و به ناوگان عمومی حمل‌و‌نقل شهرها پیوست. برای تداوم این امر دولت عدم شماره‌گذاری اتوبوس‌های دیزلی را در شهرهای بزرگ به تصویب رساند و مقرر شد طی برنامه‌ای زمان‌بندی‌شده به تدریج فقط اتوبوس‌های گازسوز تردد نمایند. در زمینه حمل‌و‌نقل عمومی، توسعه قطار شهری مورد حمایت جدی دولت قرار داشت و شهرداری‌ها حتی در دوره شهردار سابق تهران برای توسعه مترو پشتیبانی می‌شدند.
در آن سال‌ها مراکز معاینه فنی خودرو با همکاری وزارت صنایع ایجاد شد و ابزار لازم برای شناسایی خودروهایی که بیش از حد استاندارد سبب آلودگی هوا می‌شوند پدید آمد. حذف پیکان از تولیدات خود نمونه بارزی از این روند بود. البته بهره‌مندی از این سیاست‌ها و امکانات، نظارت دقیق سازمان محیط‌زیست را می‌طلبید. به عنوان مثال اگر استانداردهای زیست‌محیطی خودروها به روزرسانی نشود و کنترلی بر خودروهای تولیدی صورت نگیرد، فاصله کشور با استانداردهای جهانی روندی افزایشی می‌یابد.
با پیگیری‌های کمیته اجرایی کاهش آلودگی هوا، استاندارد موتورسیکلت‌ها هم تدوین و عملیاتی شد. موضوع چراغ‌های هوشمند و توسعه پارکینگ‌ها نیز در محورهای برنامه جامع کاهش آلودگی بود که به اجرا گذاشته شد. در کنار این فعالیت‌ها البته محور فرهنگ‌سازی و جلب مشارکت مردم و حمایت از تشکل غیردولتی نیز به جد دنبال می‌شد.از آنجا که نظرسنجی‌های صورت‌گرفته در سال‌های پایانی دولت هشتم نشان می‌داد یکی از اولویت‌های شهروندان تهرانی بهبود آلودگی هواست، در سال 1383 طرح بازنگری برنامه جامع کاهش آلودگی هوا به منظور بررسی بازخورد اقدامات انجام شده، موفقیت‌ها و ناکامی‌ها تهیه شد، ولی متاسفانه با تغییر دولت مورد پیگیری قرار نگرفت. علاوه بر آن طی سال‌های اخیر پیشرفت یا حتی تداوم اجرای محورهای این برنامه در تهران و هفت شهر کشور به دست فراموشی سپرده شد یا با نگاه خوشبینانه به کندی گرایید. البته کسی مدعی بی‌نقص بودن برنامه جامع کاهش آلودگی هوا نیست اما منحنی‌های وضعیت آلودگی هوای تهران طی سال‌های 79 تا 87 نشانگر روند افزایشی آلودگی هوا تا سال 80 و سپس تثبیت و کاهش تدریجی آن از سال 81 تا 1385 به رغم افزایش قابل توجه خودرو به شهر تهران) بوده است. این نمودارها بیانگر افزایش مجدد روزهای ناسالم از سال 1386 به بعد هستند. به عبارت دیگر اثرات مثبت برنامه جامع کاهش آلودگی هوا در سال‌های 81 تا 85 مشهود بوده و بازگشت این آلودگی سال‌های اخیر هشدار دهنده است به ویژه در دو سه سال گذشته که استانداردهای بنزین رعایت نشده و ترکیبات آروماتیک و ذرات خطرناک افزایش داشته است.
شورای اسلامی شهر تهران در دوره سوم علاوه بر مصوبات متعدد در حمایت از مترو، اتوبوسرانی و تاکسیرانی، ۱۸ مصوبه نیز در ارتباط با کاهش آلودگی هوای تهران داشته و کمیته محیط‌زیست نیز فقط در این دوره حداقل 100 جلسه تخصصی درباره موضوعات مختلفی مانند استاندارد سوخت و خودرو، گردوغبار و موتورسیکلت‌ها داشته است. متاسفانه در حال حاضر علاوه بر بنزین، وضعیت گازوییل و حتی گاز طبیعی نیز با استاندارد مصوب دولت و برنامه جامع کاهش آلودگی هوا فاصله دارد همچنانکه در استانداردهای تولید خودرو نیز دچار عقب‌ماندگی هستیم. مقابله با این وضعیت بی‌شک نیازمند اجرای برنامه‌ها و نیز مصوبات شورای شهر مانند تعریف استانداردهای سوخت و خودرو، بازنگری برنامه جامع کاهش آلودگی هوا، خروج خودروهای فرسوده، تعویض کاتالیست تاکسی‌ها، استفاده از موتورسیکلت‌های هیبریدی یا برقی، ممنوعیت استفاده از آزبست و نیز اصلاح مصوبه مجلس در مورد معاینه فنی خودروهاست که شورا درخواست کرده از پنج سال به دو سال تقلیل یابد.
طی شش سال گذشته به عنوان نماینده مردم تهران در شورای شهر و براساس تجارب مختصری که از مسوولیت هشت ساله‌ام در دولت داشتم بارها مشکلات و راه حل‌ها را مطرح کردم ولی گوش شنوایی نیافتم و اکنون دیگر تمایل چندانی به بازگویی آنها ندارم. فقط بر این نکته تاکید می‌کنم که در ایران، سلامتی حدود 30 میلیون شهروند شهرهای بزرگ در معرض خطر جدی آلودگی هوا قرار دارد و مقابله با این معضل ضرورتی حیاتی برای مردم به حساب می‌آید. در این حال اعتقاد به اینکه مباحثی مانند محیط‌زیست نیازمند برنامه‌ریزی بلندمدت و اجرای مستمر برنامه‌ها با رویکردی کارشناسی- و نه سیاسی- است، بسیار مهم به نظر می‌رسد. برخورد سیاسی در حوزه‌های کارشناسی قبل از هر چیز بر زندگی مردم تاثیر منفی می‌گذارد. وقتی حاصل ساعت‌ها کار کارشناسی مراکز مطالعات داخلی و بین‌المللی به خاطر تغییرات سیاسی و جابه جایی قدرت در کشور، کنار گذاشته می‌شود به دنبال چه نتیجه‌ای هستیم؟ اتفاقی که در برنامه‌های مقابله با آلودگی هوا رخ داد و منحنی آلودگی را به سیر تند صعودی برگرداند.
هفته هوای پاک با هوای ناپاک
امسال هم بیست و نهم دی‌ماه- روز هوای پاک- در شرایطی فرا رسید که شهروندان پایتخت همچنان هوای ناسالم وارد ریه‌هایشان می‌کنند، مشاور معاون شهردار تهران تاکید کرد: بهتر است همان طور که برخی مسوولان مربوطه برای حیات وحش ژست دلسوزانه می‌گیرند، کمی هم برای میلیون‌ها شهروندی که سلامت‌شان را آلودگی هوا تهدید می‌کند، نگران شوند تا با اتخاذ تصمیمات لازم وضعیت هوای کلانشهرها بهبود یابد.
به گزارش شهرنوشت، از ابتدای سال تاکنون تهرانی‌ها تنها یک روز تنفس در هوای پاک را تجربه کردند، این در حالی است که هفته هوای پاک سال91 نیز امروز با هوایی ناسالم به پایان رسید و می‌بینیم پس از گذشت 15 سال از اولین هشدارها نسبت به افزایش آلودگی هوای کشور هنوز نه‌تنها آلودگی هوا بهتر نشده که بدتر نیز شده است و هنوز متهمان آلودگی هوای کشور- سوخت و خودرو بیکیفیت- بدون هیچ مانعی محصولات با کمترین استاندارد را روانه بازار مصرف می‌کنند. در شرایطی که تمام دنیا از استاندارد یورو 5 برای تولید خودرو استفاده می‌شود، خودروسازان ما بر تولید محصولات خود با استاندارد یورو 2 که دیگر در هیچ کجای جهان معنا و مفهومی ندارد اصرار و پافشاری دارند بی‌آنکه کمی فقط کمی به فکر سلامت شهروندان باشند. با این تفاسیر روزهای آلوده هوا هم از پس هم می‌آیند و می‌روند تا عده بسیاری همه ساله جان خود را به واسطه تنفس هوای آلوده از دست بدهند. به گفته بسیاری از محققان افزایش سقط جنین، سرطان، اختلالات ژنتیکی و بسیاری از بیماری‌های قلبی و عروقی حاصل تنفس هوای آلوده به سرب و گوگرد و دیگر مواد آلاینده است که طی سال‌های اخیر در هوای کشورمان به شدت افزایش یافته است اما آیا کسی پاسخگوست؟ متاسفانه پاسخ این سوال واژه «نه» است که کوتاهی مسوولان را در ذهن متبادر می‌کند.همه ساله با شروع هفته هوای پاک مسوولان و متولیان با اجرای برنامه‌های نمادین از جمله نواختن زنگ هوای پاک به استقبال از این هفته می‌روند در حالی که چند سالی است این زنگ در شرایطی نواخته می‌شود که دانش آموزان در حیاط مدرسه و در هوای ناسالم ایستاده‌اند!
گرچه سال‌هاست خودرو و سوخت بیکیفیت در کشور دو متهم اصلی آلودگی هوا شناخته شده‌اند اما مدتی است در بین شهروندان این فرضیه قوت گرفته که تنها متهم این پرونده سوخت بیکیفیت و با استاندارد پایین است.در این میان نظر مشاور معاون شهردار تهران اما چیز دیگری است.وحید نوروزی معتقد است: اینکه فقط بنزین را به عنوان عامل اصلی آلودگی فعلی هوا قلمداد کنیم منطقی و صحیح نیست چرا‌که این موضوع تک‌محوری نیست و سوخت در کنار احتراق در خودرو بیکیفیت معنای «عامل اصلی» را پیدا می‌کند.وی ادامه داد: دوستان صنعت خودروسازی با تولید محصولات بیکیفیت خود و صنعتی‌ها با مصرف روزانه 60 میلیون لیتر مازوت با گوگرد و انتشار 30 هزار قسمت در میلیون گوگرد در پشت شائبه متهم ردیف اول بودن سوخت در آلودگی هوا، سنگر گرفته‌اند و در سکوت به کار خود ادامه می‌دهند.
انفجار مرگبار منزل مسکونی در طرشت
بامداد روز پنجشنبه انفجار در یک منزل مسکونی سبب مرگ یک نفر و مصدوم شدن شش تن دیگر از ساکنان این ساختمان شد.
سید‌جلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران در تشریح جزییات این خبر گفت: وقوع این حادثه در ساعت 2:13 بامداد روز پنجشنبه به آتش‌نشانی اطلاع داده شد و پس از آن آتش‌نشانان سه ایستگاه 77، 32 و 8 به همراه گروه نجات 3 به محل حادثه واقع در طرشت، خیابان چوب‌تراش اعزام شدند.
وی با بیان اینکه آتش‌نشانان پس از حضور در محل متوجه شدند که یک ساختمان دو طبقه مسکونی دچار انفجار شده است، گفت: همچنین در زیرزمین این خانه نیز یک واحد مسکونی بود که در آن نیز تعدادی از شهروندان زندگی می‌کردند.
ملکی ادامه داد: شدت انفجار به حدی بود که این ساختمان دو طبقه به طور کامل تخریب شده و نیز شیشه‌های تعداد دیگری از منازل مسکونی اطراف نیز شکسته بود.
سخنگوی سازمان آتش‌نشانی شهرداری تهران با بیان اینکه اطلاعات اولیه حاکی از محبوس شدن شماری از ساکنان این ساختمان در زیر آوار بود به ایسنا گفت: آتش‌نشانان در همان ساعات اولیه سه زن، دو مرد و یک کودک را از طبقات بالایی ساختمان خارج کرده و به عوامل اورژانس مستقر در محل تحویل دادند.
وی با بیان اینکه همسایه‌های این ساختمان از محبوس شدن یک مادر و دختر در زیرزمین این خانه احتمال می‌دادند، گفت: آتش‌نشانان عملیات خود را برای یافتن این دو نفر آغاز کرده و پس از مدتی یک زن میانسال را از زیر آوار خارج و به عوامل اورژانس تحویل دادند که آنان پس از بررسی علایم حیاتی مرگ وی را تایید کردند.
ملکی با اشاره به احتمال محبوس شدن دختر این خانواده در زیرزمین ساختمان خاطرنشان کرد: آتش‌نشانان با توجه به اظهارات همسایه‌ها، اقدامات خود برای شناسایی این دختر جوان را آغاز کردند اما اثری از وی نیافتند تا اینکه سرانجام این دختر صبح امروز به خانه برگشت و اعلام کرد که در شب حادثه در منزل نبوده است.
سخنگوی سازمان آتش‌نشانی با بیان اینکه این عملیات در ساعت 10:10 صبح روز پنجشنبه پایان یافت در خصوص علت این حادثه نیز به ایسنا گفت: این حادثه ناشی از انفجار گاز بوده و در حال حاضر کارشناسان آتش‌نشانی مشغول بررسی هستند تا مشخص شود که کدام وسیله سبب این حادثه شده است.
به گفته وی، در جریان این حادثه هیچ گونه آتش‌سوزی شدیدی رخ نداده و تنها این ساختمان به طور کامل تخریب شده است.
قاتل فراری پس از 6 ماه دستگیر شد
فرمانده انتظامی استان بوشهر از دستگیری یک قاتل فراری پس از گذشت بیش از شش ماه خبر داد.
سردار حیدر عباسی در گفت‌وگو با ایسنا در تشریح جزییات این خبر گفت: در پی وقوع یک فقره قتل در منطقه «آبپخش»، رسیدگی به موضوع در دستور کار ماموران انتظامی استان بوشهر قرار گرفت.
وی ادامه داد: ماموران در تحقیقات خود متوجه شدند در تیر‌ماه سال‌جاری فردی به هویت «ع» توسط فردی ناشناس به ضرب گلوله کشته شده و قاتل نیز متواری است.عباسی با بیان اینکه تحقیقات ماموران برای شناسایی و دستگیری متهم آغاز شد و در شش ماه گذشته نیز ادامه داشت، تصریح کرد: سرانجام ماموران سرنخ‌هایی از متهم به قتل فراری به دست آورده و مخفیگاه وی را در ارتفاعات شهرستان «دیر» شناسایی کردند.
فرمانده انتظامی استان بوشهر با اشاره به عملیات پلیس برای دستگیری متهم فراری اظهار کرد: سرانجام وی به هویت «م» توسط ماموران در مخفیگاهش دستگیر و به مقر انتظامی منتقل شد.وی سن متهم را 31 ساله و اهل شهرستان شبانکاره اعلام‌کرد و افزود: ماموران در بازرسی از مخفیگاه وی، یک قبضه اسلحه به همراه هشت فشنگ جنگی را کشف و ضبط کردند.
عباسی با اشاره به اعترافات متهم در مقر انتظامی گفت: وی علاوه بر اعتراف به قتل در تیر ماه سال‌جاری به چندین مورد سرقت ماشین و موتورسیکلت نیز معترف شد.