14

گزارشی از ربنای افطار تا الله‌اکبر سحر در تهران: شب‌های روشن

شقایق طباطبایی - ساکنین تهران و مهاجرین ادعا می‌کنند تهران نفس نمی‌کشد. جاذبه‌ای برای زندگی کردن اهالی‌اش نیست. کسانی که این اعتقاد را دارند لازم است در شب‌های ماه رمضان به خیابان‌ها بیایند و ببینند چه ترافیکی می‌شود تا دو بامداد. چطور کافه و رستوران‌ها تا سحر باز هستند. جوانان دانشجو در پارک‌ها تا سحر جمع می‌شوند و اتوبوس‌ها تا صبح کار می‌کنند. همین دیده‌هایشان می‌تواند مهری باشد بر زنده بودن تهران. شهر از ساعتی که ربنای افطار را می‌گویند تا الله‌اکبر سحر شهر دیگری می‌شود. ساعت به ساعت افطار تا سحر شهر تهران.
از قدیم‌الایام باوری وجود داشت که ساعت‌های نزدیک به افطار در خیابان پرنده پر نمی‌زند. اتفاقا امسال هم ساعت افطار خیابان خالی از جمعیت بود. چند دقیقه مانده به افطار و ایستگاه اتوبوس خالی است. راننده‌ اتوبوس می‌گوید «‌تعداد مسافرها مثل قبل ماه رمضان و زمان پر مسافرمان عوض شده‌. مسافرها هم حوصله‌‌‌شان مثل قبل نیست. کرایه رو از اول ماه رمضان اضافه کردند، هرچه توضیح می‌دهم من اضافه نمی‌گیرم، من کلاهبرداری نمی‌کنم، به زبون روزه قسم که قانون عوض شده؛ مسافرها به خصوص پیرزن‌‌ها گوش نمی‌دهند.» او می‌گوید تا صبح در خیابان‌ها اتوبوس می‌رود آن شب که درخت‌های سرو و چنار قدیمی ولیعصر را قطع می‌کردند خیابان اصلی را بسته بودند و راه اتوبوس‌رو فقط باز بود و دیده که همان کارگرها که می‌بریدند با دوربین از کارشان فیلم می‌گرفتند و هر کسی که رد می‌شد با دیدن آن صحنه اعتراض و داد و هواری راه می‌انداخته.
کنار خیابان ولیعصر آش رشته و شله زرد خانگی می‌فروختند و دیگی گوشه پیاده‌رو بود. فروشنده‌ها نه دستکش بهداشتی داشتن و نه موقع ریختن آش از ظروف تمیز استفاده می‌کردند. عابران پیاده هم در مقابلشان جمع شده بودند و اعتراض و درخواست می‌کردند بهداشت را رعایت کنند. در طول خیابان ساندویچی‌های باز به مردم سرویس می‌دادند و مردم در خیابان غذا می‌خوردند. نزدیکی مطهری سراغ یکی از آش فروش‌های کنار خیابان رفتیم و پرسیدیم آش‌ها را چه کسی پخته و چقدر فروش دارند؟ اول جواب نمی‌دادند و بعد از اینکه یک آش گرفتیم و آش مزه‌ آش‌های امام‌زاده‌هاشم جاده هراز که یک من روغن رویش است می‌داد. این بار که سوال کردیم، گفت: ‌مادرمان نپزد خودمان می‌پزیم. مردم اهمیتی به دستکش دستت بودن نمی‌دهند، اتفاقا فکر می‌کنند که گران می‌خواهیم بگیریم اگر دستشکش دستمان کنیم. همان دقایق اولیه‌ای که از افطار می‌گذرد بیشترین فروش را می‌کنیم.‌
در ماه رمضان ساعات ما بین افطار تا سحر کوتاه است و کافه، رستوران‌ها برای ارایه سرویس ساعت کمی را در دسترس دارند. سراغ یکی از کافه‌های شبانه‌روزی در حوالی میدان فاطمی می‌رویم و سفارش دانه‌دانه مردمانی را که می‌آیند زیر نظر می‌گیریم. کسی بشقاب افطار سفارش نمی‌دهد و اکثرا نوشیدنی می‌خواهند. نهایت سفارش بعضی مشتری‌ها پاستا و چیپس پنیر است. با کافه‌دار صحبت می‌کنیم و می‌گوید از زمانی که ماه رمضان شده است فروش و مشتریانش افت کرده. کافه از افطار تا سحر باز هست اما مشتری‌ها مثل ماه‌های دیگر سر نمی‌زنند و ضرر می‌کنند. بعد از کافه سمت مترو می‌رویم، ساعت از یک گذشته و آخرین مترو ساعت 11:30 رفته است. می‌گوید برویم شب‌های قدر بیاییم که از شب تا صبح متروها باز هستند.
موتوری اجاره می‌کنیم و در طول ولیعصر حرکت می‌کنیم. تقریبا همه‌جا رستوران و داروخانه و مغازه‌های نبش خیابان بسته هستند. نزدیک پارک ساعی اجتماعی از مردم شکل گرفته. نگهبان از در اصلی مردم را راه نمی‌دهد و می‌گوید از پله‌هایی که از داخل خیابان به پارک راه دارد وارد شوید. برخلاف تصور هرچه زمان می‌گذشت از حضور مردم در پارک کاسته نمی‌شد و با گذشت زمان اکیپ‌های جدیدی از جوانان وارد پارک می‌شدند و نگهبان پارک با آنها بدخلقی نمی‌کرد. هر کدام گوشه‌ای می‌نشستند و حوالی ساعت سه قسمت به قسمت پارک مردم نشسته بودند و گروه‌هایی شطرنج بازی می‌کردند و گروه‌های دگر بر سر مسایلی که در ساعات عادی روز در خیابان می‌شنیدید بحث می‌کردند و پارک مانند روز روشن بود.
چهل دقیقه به سحر مانده و گروه‌هایی از جوانان در خیابان ولیعصر در حال قدم زدن هستند. تنها اغذیه‌ای که باز است کله پاچه‌ای حوالی پارک ساعی است که در حال پر و خالی شدن از مشتری است. سراغ رستوران‌های حوالی‌اش هم می‌رویم که می‌گویند خواب هستند و سرویس‌دهی ندارند. مردم اکثرا داخل کله‌پزی کله‌پاچه می‌خورند. در همین زمان اتوبوس‌های بی‌‌آر‌تی رد می‌شوند و دستفروشانی که سیگار می‌فروشند در خیابان جروبحث می‌کنند.
بعد سحر وانت‌پیکان‌هایی با بار رد می‌شوند و مردم در پی کرایه کردن ماشین تلاش می‌کنند. بعضی از آنها مدت‌هاست در انتظارند حتی حاضرند آنها را هم اجاره کنند. ماشین‌هایی که برای بردن مردم می‌ایستند نرخ‌های نجومی می‌دهند و در خیابان مردم جروبحث می‌کنند. سمت میدان ونک می‌رویم، نسبتا رفت و آمدی ندارد. خبری از ماشین‌های با ضبط بلند نیست و شهر مانند ساعت افطار که پرنده پر نمی‌زد، خالی از سروصدا و رفت و آمد شده است.

مراسم شب‌های احیا در ایران
خدایا به حق این قرآن ...بیتا خداویسی- شاید امشب شب تو باشد شبی که آرزوهایت را با تمنا و زاری و خلوص از خدا می‌خواهی این بار نه با تمسک به امامان و امامزاده‌هایش بلکه با قسم به قرآنی که به سر می‌گذاری در دردناک‌ترین شب‌هایی که همزمان است با ضربت خوردن حضرت علی که شیرخدا می‌خواندنش. شاید هم شب تو نباشد آرزوهایت و خواسته‌هایت اجابت نشوند و تو فکر کنی فراموش شده‌ای و صدایت بین این همه ملتمس دعا شنیده نشده است اما مایوس نباید شد غمگین نباید بود همه شب‌ها شب اوست همه لحظه‌ها او در کنار تو است. کافی است که بخوانی‌اش و مطمئن باشی به حکمت او. در گزارش ذیل نگاهی شده است به مناسکی که در مناطق مختلف کشور در این ایام برگزار می‌شود.
قرآن به سر
مراسم «قرآن به سر»، یکی از بخش‌های ثابت مراسم احیای شب قدر در بین شیعیان است. این عمل در واقع نوعی توسل به قرآن است که فرد با قرار دادن قرآن روی سر خود به نشانه اینکه تحت امر و قدرت الهی است و سپس توسل به محتوای قرآن و اشخاصی که در آن مورد ستایش قرار گرفته‌اند‌ از خدا حاجات خود را طلب می‌کند.
محتوای این عمل همانند برخی از دعاهایی است که در آن به ائمه اطهار سلام‌الله علیهم توسل می‌شود و تقریبا محتوای اضافه‌ای بر آنها ندارد، جز آنکه در این عمل قرآن نیز به میانجیگری گرفته می‌شود.
یکی از اعمال معمول در شب‌های مبارک قدر، قرار دادن قرآن بر سر و خواندن این دعاست: اللهم بحق هذا القرآن، و بحق من ارسلته به، و بحق کل مومن مدحته فیه، و بحقک علیهم، فلا احد اعرف بحقک منک؛ یعنی: خدایا به ...حق این قرآن و به حق کسی که به وسیله او آن را فرستادی، و به حق هر مومنی که در قرآن او را ستودی و به حق تو بر آنها و به حق خودت که هیچ‌کس جز خودت به آن آشنا نیست» پس 10 مرتبه بگوید «بک یا الله» 10 مرتبه «بمحمد»، 10 مرتبه «بعلی»، 10 مرتبه «بفاطمه»‌، 10 مرتبه «بالحسن»‌، 10 مرتبه «بالحسین» ...تا 10 مرتبه «بالحجه». پیش‌نماز برای شروع مراسم قرآن به‌ سر گذاشتن در محراب می‌ایستد و دستور می‌دهد چراغ‌ها را خاموش کنند. قبلا که برق نبوده‌ است چراغ‌های گردان را به جایی منتقل‌ می‌کردند که نورشان به محل انجام مراسم نمی‌رسید. سپس پیش نماز اهمیت قرآن به‌سر گذاشتن را توضیح می‌دهد و از حاضران می‌خواهد در حالی‌که از گناهان خود استغفار می‌کنند، قرآن‌ها را بر سر بگیرند. آنگاه هر کس قرآنش را بر سر می‌گذارد و با دست راست آن را نگه می‌دارد و دست دیگر را به‌سمت آسمان بلند می‌کند. سعی می‌کنند قرآن کوچک و سبکی را برای این کار انتخاب کنند یا از یک «شصت پاره» (جزوه‌هایی از قرآن را گویند که یک‌ شصتم قرآن است) استفاده کنند تا سرشان سنگین نشود و بهتر حواسشان به خداوند و گناهانشان باشد. همچنین قرآن را روی سر برهنه می‌گذارند تا شیئی میان سر و قرآن حایل نباشد.
پس از آنکه همه قرآن به سر گذاشتند، پیش نماز شروع می‌کند به دعا خواندن و خداوند را به قرآن که در یکی از این شب‌ها نازل شده‌است قسم می‌دهد، تا گناهان همه‌‌ حاضران را بیامرزد. آنگاه خداوند را به چهارده معصوم قسم می‌دهد و از احیا گزاران می‌خواهد 10 مرتبه بگویند «بک یا الله» بلافاصله همه با صدای بلند و با تضرع در حالی که با چشمان تقاضامندشان نیم‌نگاهی به‌سوی آسمان دارند، شروع به گفتن «بک یا‌الله» می‌کنند. بعد از گفتن بک یا الله، به چهارده معصوم قسم یاد کرده و می‌گویند: به‌محمد، به‌علی، به‌فاطمه، بالحسن، بالحسین،
به‌علی بن الحسین، به‌محمدبن علی، به جعفربن محمد، به موسی‌بن جعفر، به علی‌بن موسی، به محمدبن علی، به علی‌بن محمد، بالحسن‌بن علی، بالحجه (بن الحسن). پس از خواندن چهارده معصوم به دعا و استغفار و طلب حاجت می‌پردازند و از خدا می‌خواهند گناهانشان را ببخشاید؛ مریضان را شفا دهد و حاضران مجلس را بیامرزد. پس از اتمام مراسم قرآن به سرگذاشتن به‌همان صورتی که ایستاده‌اند، زیارت امام‌حسین می‌خوانند. در شب بیست‌و یکم زیارت حضرت‌علی (ع) را نیز می‌خوانند و پس از زیارت به دعا و استغفار و طلب حاجت مشغول می‌شوند. پس از خواندن زیارت روبه قبله و بعد روبه مشهد حضرت‌رضا (ع) ایستاده سلام می‌دهند و چراغ‌ها را روشن می‌کنند و به‌تدریج از مسجد خارج می‌شوند.
در تهران نیز مراسم ویژه‌ای در نقاط مختلف برگزار می‌شود که دارای دو ویژگی است؛ اول محل‌هایی که در آنجا مراسم است و دیگر سخنرانانی که پس از خواندن ادعیه مرسوم سخنرانی نیز می‌کنند. از جمله این مناطق مرقد امام خمینی(ره) و دیگر امامزاده صالح، مسجد دانشگاه تهران، مهدیه امام حسن مجتبی (ع) و مسجد بازار است.
احیا در حرم
امسال پس از چندین سال دوباره مراسم احیا در حرم امام برگزار می‌شود.
پیش از این طی سال‌های گذشته معمولا حجت الاسلام ناطق نوری، حجت‌الاسلام سید محمد خاتمی و حجت‌الاسلام حسن روحانی در این مراسم سخنران می‌کردند اما از سال 88 به این طرف نام آنها از فهرست سخنرانان حرم امام خمینی حذف شد. همچنین از سوی دیگر در سه سال گذشته حرم امام خمینی (ره) اعلام کرده بود که به خاطر طرح توسعه و نوسازی حرم مراسم احیا برگزار نمی‌شود.
به گزارش خبر آنلاین، امسال اما حرم امام خمینی اعلام کرده است که مراسم طبق روال سال‌های گذشته برگزار می‌شود. ناطق نوری شب نوزدهم در حرم امام بود همچنین قرار است شب بیست و یکم ماه رمضان در ساری و شب بیست و سوم ماه مبارک را نیز به یزد برود و در مراسم احیای یزدی‌ها شرکت کند.
کاشمر: مردم کاشمر در این سه شب بر اساس یک سنت دیرینه اقدام به پخت نان جو کرده و با تاسی به مولای خود که برای همدردی با مستضعفان از نان جو استفاده می‌کرد در سفره‌های افطاری خود از نان جو استفاده می‌کنند. عده‌ای نیز میزان بیشتری نان جو تهیه کرده و در بین نمازگزاران مساجد توزیع می‌کنند. شب بیست و سوم ماه مبارک نیز مراسم احیا و عزاداری در اماکن مذهبی کاشمر ادامه داشته و در این شب در برخی مجالس مراسمی با عنوان مجلس ختم برای امیرالمومنین(ع) گرفته می‌شود به این ترتیب که در حین عزاداری و سینه زنی عزاداران، یکی از قاریان قرآن به قرائت سوره مبارکه «الرحمن» می‌پردازد.
جشن نزول قرآن
کردستان‌: مناطق اهل سنت لیالی قدر را نوزدهم، بیست و یکم، بیست و سوم و بیست و هفتم می‌دانند و تمام این شب‌ها را تا صبح بیدارند و به تلاوت قرآن و شب زنده‌داری و برگزاری مراسم مذهبی می‌پردازند و به طور کلی می‌توان گفت مراسم شب قدر در مناطق اهل سنت در 10 شب آخر ماه رمضان آغاز می‌شود. به طور کلی می‌توان گفت که مراسم شب‌های قدر در ماه رمضان در مناطق اهل سنت شامل مراسم اعتکاف، جشن نزول قرآن، برگزاری مراسم مذهبی، نذر و نذورات و پرداخت فطریه است.
گشایش بخت
سمنان: اهالی استان در شب‌های قدر (شب‌های 19، 21 و 23 رمضان) پس از صرف افطار در مسجد محل خود حضور یافته و با خواندن قرآن و دعاهای جوشن کبیر، مجیر، افتتاح و ذکر مصیبت به شب زنده‌داری مبادرت می‌ورزند. سخنرانی وعاظ درباره شهادت حضرت علی(علیه‌السلام) و عزاداری از دیگر مراسم شب‌های قدر است. زنان در شب‌های قدر خرما، انواع نان محلی، شله‌زرد و... بین عزاداران تقسیم می‌کنند. در نقاط مختلف استان سمنان زنان و مردان در لیالی قدر هم زمان با خواندن هر بند از دعای جوشن کبیر روی ظرفی از قند، نبات، نقل یا خرما می‌دمند و خوردن آن را به نیت شفا و تبرک توصیه می‌کنند. همچنین گره زدن روی نخ به هنگام خواندن دعای جوشن کبیر پس از قرائت هر بند از دعا توسط برخی از زنان مرسوم است. نخ صد بند (گره) را برای گشایش کار و بخت‌گشایی دختران در میان قرآن نگه می‌دارند.
دامغان: دامغان نیز در این شب‌ها دسته‌های زنجیرزن از مساجد و حسینیه‌های محل به راه افتاده و با گذر از معابر و کوچه‌ها به زنجیر‌زنی و عزاداری می‌پردازند. در شب‌های قدر اهالی نقاط مختلف شهری و روستایی اقدام به برپایی مجالس عزاداری می‌کنند. پوشیدن لباس سیاه به نشانه عزا و ماتم در ایام شهادت حضرت علی(علیه‌السلام) امری متداول است. بنا بر باوری کهن اهالی نقاط مختلف استان کار کردن در روز 21 ماه رمضان را حرام می‌دانند و در مجالس عزاداری حضور می‌یابند. در نقاط شهری با فرا رسیدن این مناسبت حرکت دسته‌های سینه‌زنی از اماکن مذهبی و  مساجد آغاز می‌شود. حرکت این قبیل دسته‌ها اغلب به اماکن مقدس همچون امام‌زاده، مساجد یا گلزار شهدا ختم می‌شود.
خضر و الیاس ظاهر می‌شوند
ترکمن: شب قدر در میان ترکمن‌ها به قدر گیجه معروف است و نکوداشت این شب یکی از مراسمی است که ترکمن‌ها با شور و شعف بسیار نسبت به برگزاری آن اقدام می‌کنند. هر‌چند شب قدر دقیقا مشخص نشده است ولی در بین ترکمن‌ها از قدیم‌الایام و با استناد به شواهدی خاص این مراسم در شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان برگزار می‌شود.
ترکمن‌ها معتقدند که در این شب دو پیامبر الهی یعنی حضرت خضر و حضرت الیاس ظاهر می‌شوند و هرکس با آنها برخورد کند خوشبخت می‌شود. در این شب که برای ترکمن‌ها بسیار مقدس است زنان در خانه بیشمه (نوعی شیرینی خانگی)، بورک (نوعی سمبوسه) و سایر ماکولات از قبیل نان برنجی و فرنی می‌پزند و سفره پهن کرده و شب‌نشینی می‌کنند.
زنجان: روزه‌داران زنجانی‌ در شب‌های قدر با خواندن دعاهای مخصوص ایام، نیایش به درگاه خدا، شرکت در محافل معنوی دعاهای جوشن کبیر، فرج آقا امام زمان (عج) و ابوحمزه، اقامه نماز هفت سوره‌ای و بر سر گرفتن قرآن، شب‌های 19، 21و 23 ماه رمضان را به سحر می‌رسانند.
شادی در شب 27 ماه مبارک رمضان «سالروز مرگ ابن‌ملجم مرادی ملعون» و طبخ کله‌پاچه با سیر برای افطاری یا سحری نیز یکی دیگر از سنت‌هایی است که هنوز در بین بیشتر خانواده‌های زنجانی رایج است و عملی می‌شود.
سبزوار: در سبزوار در شب‌های احیا‌ معمولا هیات‌های مذهبی افطاری می‌دهند همچنین اکثر خانواده‌ها، کوچک‌ترهای فامیل برای صرف افطار به خانه بزرگ‌ترها می‌روند و با حلیم و شوربا افطار می‌کنند.
در شب احیای نوزدهم، بیست‌ویکم و بیست و سوم پس از نماز و دعای جوشن، قرآن بر سر می‌گذارند. در قدیم در شب بیست و هفتم ماه رمضان که مصادف با کشته شدن ابن ملجم است مراسم «ملاقه‌زنی» بود و معمولا پسرها  صورت خود را می‌پوشاندند و به در منازل برای گرفتن طعام و آجیل و خوردنی می‌رفتند و این شب را مردم جشن می‌گرفتند. بعضی‌ها روی آنها آب می‌پاشند و بعضی‌ها خرما می‌دهند.
قنبر وفادار!
یزد: یکی از رسم‌هایی که در گذشته در یزد از شب 19 تا 27 ماه رمضان بسیار رواج داشت، برگزاری «روضه قنبر» بود که نماد ضربت خوردن مولای متقیان است و با آداب خاصی توسط زنان در خانه برگزار می‌شد.
در سه شب احیا، کسانی که نذر داشتند، «روضه قنبر» را می‌خواندند. یکی از شخصیت‌ها «قنبر» بود که لباس سفیدی بر تن می‌کرد، کلاه سفیدی بر سر می‌گذاشت و کشکولی هم در دست داشت که نماد دوستی حضرت علی (ع) بود. همچنین تبری بر دوش داشت و موهایش معمولا سفید بود که به دو طرف می‌ریخت و به مجلس وارد می‌شد. از آنجا که او نمادی از دوست باوفای حضرت علی (ع) بود، حضار با ورودش شروع به گریه و زاری می‌کردند و شور و حال خاصی برپا می‌شد.
گلستان: مردم استان گلستان همانند سایر نقاط کشور دارای آداب و رسوم خاص در این ماه هستند که ‌یاری و کمک به دیگران، توجه به هم‌نوع، دادن نذورات، برگزاری جلسات انس با قرآن و تلاوت آیات وحی و نیز برپایی آیین‌های ویژه شب‌های قدر از مهم‌ترین آداب این ماه است. در شب‌های 19، 21 و 23 ماه مبارک رمضان با شرکت در محافل معنوی دعای جوشن کبیر دعای فرج امام زمان (عج) و ابوحمزه و در میان اهل سنت خواندن نماز «‌تراویح‌» رایج است. در قدیم شب‌های احیای 19، 20 و21 بسیاری خرج می‌دانند‌. آنان غذا را در دیس نهاده و به نیت نذری که داشتند به مساجد می‌بردند و قسمتی از غذاهای دیگران را نیز که به مسجد آورده بودند به عنوان تبرک با خود به منزل برمی‌گرداندند. در این شب‌ها مردم در تکایا و مساجد و تعدادی از منازل تجمع کرده و به خواندن دعاهای مخصوص می‌پرداختند. آنان قرآن سر گرفته و تا نزدیکی‌های سحر به خواندن دعاهای مذهبی می‌پرداختند و تعدادی نیز در حین خواندن دعا به ویژه با گفتن «‌الغوث‌» «‌الغوث‌» را که قسمتی از دعای جوشن کبیر بود بر حبه‌های قند می‌دمیدند و آن‌را متبرک کرده برای شفای بیماران به منازل می‌آوردند.

تغییر اساسی محتوای ۵۰ عنوان کتاب درسی
ایلنا- مدیرکل نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی از چاپ و توزیع حدود ۱۳۰ میلیون جلد کتاب درسی در کشور برای همه پایه‌ها و دوره‌های تحصیلی خبر داد.
احمد حسینی‌، مدیرکل نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی گفت: از مجموع یک هزار و صد عنوان کتاب درسی تغییر‌یافته در پایه‌ها و دوره‌های تحصیلی مختلف، محتوای ۵۰ عنوان با تغییرات اساسی به چاپ می‌رسد.
وی افزود: به استثنای کتب درسی پایه‌های سوم ابتدایی و اول دوره متوسطه که جدیدالتالیف هستند، کتب درسی دیگر پایه‌ها با حدود پنج درصد تغییر جزیی چاپ می‌شود.

طرحی برای‌ افزایش سرانه مطالعه
تسنیم- مدیر کل فرهنگی و هنری وزارت آموزش و پرورش گفت که طرح مطالعاتی دانش‌آموزان با چهار عنوان کتاب برای هر دانش‌آموز در نظر گرفته شده است که با اجرای این طرح می‌توان امیدوار بود که ۱۲۰ میلیون جلد کتاب وارد کتابخانه‌های دانش‌آموزی شود.
محمد ابراهیم محمدی افزود: با اجرای این طرح می‌توان امیدوار بود که هر سال 12 میلیون دانش‌آموز حدود 48 میلیون جلد کتاب مطالعه کنند‌، در این طرح برای هر پایه تحصیلی 10 عنوان کتاب پیش‌بینی شده است.
مدیر‌کل فرهنگی و هنری وزارت آموزش‌و‌پرورش گفت: با اجرای این طرح می‌توان امیدوار بود که 120 میلیون جلد کتاب وارد کتابخانه‌های دانش‌آموزی شود که این کتاب‌ها تاریخی، رمان و علمی است.



  متروی شهر تهران در شب‌های قدر تا صبح به صورت رایگان کار می‌کند.
  ادارات و بانک‌ها  پنجشنبه یک ساعت دیرتر سرکار می‌روند.
  رییس قوه قضاییه خبر داد: اعطای 15 روز مرخصی برای زندانیان به مناسبت لیالی قدر و عیدفطر.



روزه‌داری در تابستان گرم و طولانی
سالاد و میوه فراموش نشود
عارفه اسماعیل پور* - فصل، فصل گرماست و به خودی خود نیاز بدن به آب و مایعات بالاست مخصوصا اگر با ماه مبارک رمضان و تحمل گرسنگی و به میزان بیشتری تحمل تشنگی همراه باشد‌. روزه گرفتن در این شرایط آداب خاصی دارد مخصوصا برای افرادی که در این هوای تابستانی از خوردن و آشامیدن خودداری می‌کنند‌.‌ بهتر است در این ماه مبارک و با توجه به شرایط خاص گرما از گروه‌های مختلف غذایی در هنگام افطار و سحر بهره‌مند شده تا دچار مشکلاتی مانند ضعف بدنی، افت فشار، بی‌حالی، تشنگی و گرسنگی دچار نشویم‌.تغذیه صحیح در ماه رمضان بسیار اهمیت دارد و باید مواد غذایی نظیر گوشت، مرغ، ماهی، لبنیات و سبزی‌ها، قسمت اعظم رژیم غذایی شخص را در برگیرد‌ البته همراه با مصرف مواد غذایی آب را فراموش نکنید.
سعی کنید در وعده‌هایتان سالاد و سبزیجات و حبوبات را حتما بگنجانید چراکه نه‌تنها ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدنتان را تامین کرده و مانع از یبوست می‌شود بلکه به رفع تشنگی‌تان نیز در طول روز کمک شایانی می‌کند‌.
سعی کنید غذای سحرتان را سبک بخورید‌. در این وعده خوردن آبلیمو فراموش نشود‌. می‌توانید هنگام خوردن آب چند قطره آب لیموی تازه به آن اضافه کنید‌. این کار باعث می‌شود که در طول روز از میزان تشنگی‌تان کاسته شود‌. خوردن موز در این وعده از نظر تغذیه‌ای خواص زیادی دارد و آشامیدن یک لیوان آبمیوه تازه مثل آب سیب از تشنگی طی روز جلوگیری می‌کند‌.برای افطارتان از گروه‌های مختلف مواد غذایی بسته به میل و سلیقه‌تان استفاده کنید ‌اما ما به شما مایعات مغذی و گرم مانند شیر و حجم کمی از نان و غلات، پنیر، گردو و سبزی و سوپ‌های نرم را پیشنهاد می‌دهیم‌. لازم به یاد‌آوری است که در طول چند ساعتی که چیزی مصرف نکرده‌اید میزان گلوکز و قند خونتان به میزان قابل توجهی پایین می‌آید بنابراین سعی کنید افطارتان را با چند عدد خرما آغاز کنید زیرا بدن هنگام افطار نیاز فوری به منابع سهل‌الوصول انرژی دارد. این نیاز برای سلول‌های زنده مخصوصا مغز و سلول‌های عصبی است و بهترین پیشنهاد کربوهیدرات‌های ساده هستند. خرما و عصاره میوه‌جات منابع مناسب کربو‌هیدرات‌های ساده هستند که می‌توانند سطوح پایین قند خون را به سطح طبیعی برسانند. همچنین خوردن چای (کمرنگ) مخصوصا چای سبز علاوه بر اینکه معدتان را گرم می‌کند باعث می‌شود از میزان تشنگی‌تان کاسته شود و نیاز آبی بدنتان تا حدی جبران گردد.
برای شامتان خوردن سالاد خصوصا سالاد خیار و گوجه و کاهو به همراه کمی آبلیمو در این وعده و وعده‌ سحری را فراموش نکنید‌. می‌توانید در این وعده از مرغ، برنج، سبزیجات پخته مانند بامیه یا نخود‌فرنگی استفاده کنید یا اگر می‌خواهید به جای برنج از نان سبوس‌دار استفاده کنید‌. ماست را برای جذب کلسیم مورد نیاز فراموش نکنید‌. خوردن آب و آبمیوه خصوصا آب انگور توصیه‌ ما به شما دوستان عزیز است.میوه‌ها را با فاصله‌ کمی پس از شام باید مصرف کنید‌. لازم به یاد‌آوری است که روزه‌داران نباید بلافاصله افطار را با میوه شروع کنند ‌البته خرما از این قاعده مستثناست. یک ساعت بعد از شام هندوانه، طالبی، خربزه، سیب و هلو و میوه‌هایی از این دست بسیار مفید هستند‌. این میوه‌ها نه‌تنها از تشنگی‌تان کم می‌کند بلکه باعث می‌شود کمبود آب بدنتان در حد بسیار بالایی تامین شود.
توصیه‌های تکمیلی تغذیه در ماه رمضان‌‌
مقدار کافی آب بین افطار و خواب بنوشید تا از کم‌آبی جلوگیری شود.
مقدار کافی از سبزی‌ها در وعده‌های غذایی مصرف کنید. همین‌طور در پایان هر وعده میوه را فراموش نکنید.
از دریافت میزان بالای قند‌های ساده، شیرینی‌جات و دیگر اشکال آن (زولبیا، آش شله‌زرد‌) اجتناب کنید.
از مصرف غذاهای پرادویه خودداری کنید.
کافئین مدر است یعنی باعث دفع آب از طریق ادرار می‌شود. پس از مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار مثل قهوه یا چای خودداری کنید. به طوری که از سه تا پنج روز مانده به ماه رمضان به تدریج دریافت اینچنین نوشیدنی‌ها را کم کنید زیرا کاهش ناگهانی کافئین، سردرد‌های فوری، نوسانات خلق و خو و تحریک‌پذیری ایجاد می‌کند. بهتر است در صورت مصرف چای، کمرنگ یا چای سبز مصرف کنید.
بعضی از انواع ورزش‌های سبک مانند نرمش‌های کششی، راهپیمایی توصیه می‌شود. مدیریت زمان در اجرای فعالیت مذهبی، خواب، مطالعه، شغل، فعالیت بدنی‌ و ورزش نقش بسزایی دارد.
گرسنگی طولانی‌مدت موجب هدر رفتن سدیم، پتاسیم و پروتئین بدن شما می‌شود. سعی کنید در سحر و افطار از غذاهایی که حاوی پروتئین بیشتر باشند مصرف کنید. پروتئین موجود در گوشت قرمز (دو تا سه بار در هفته مصرف شود)، مرغ، تخم‌مرغ و ماهی غنی‌تر هستند. از مصرف روغن زیاد در تهیه غذا بپرهیزید که موجب افزایش تشنگی شما می‌شود. برای تامین سدیم و پتاسیم تلف شده در هر وعده، حتما سبزیجات تازه یا پخته (‌آش یا سوپ سبزی‌) مصرف کنید‌.
*کارشناس گیاهان دارویی